Czym jest profilaktyka?
Profilaktyka to wszelka działalność zapobiegająca szkodliwym zjawiskom. Jest to proces wspierający zdrowie fizyczne i psychiczne poprzez pomoc i towarzyszenie uczniowi w zdobywaniu wiedzy o zagrożeniach dla zdrowia oraz nabywania umiejętności przeciwdziałania tym zagrożeniom.
Profilaktyka jest ochroną człowieka w rozwoju przed zagrożeniami i reagowaniem na nie. Jej celem jest ochrona człowieka, dziecka, ucznia, wychowanka przed wszelkimi zakłóceniami rozwoju.
Zachowania ryzykowne to działania zwiększające prawdopodobieństwo pojawienia się niekorzystnych psychologicznych, społecznych i zdrowotnych konsekwencji, a więc zaburzających prawidłowy rozwój. Do najczęściej pojawiających się należą: palenie tytoniu, spożywanie alkoholu, używanie innych środków psychoaktywnych, wczesna inicjacja seksualna, zachowania agresywne i przestępcze.
Profilaktyka polega na eliminacji lub redukcji czynników ryzyka i wzmacnianiu czynników chroniących. Czynniki chroniące młodych ludzi przed podejmowanie zachowań ryzykownych (wg Dawida Howkinsa) to: silna więź emocjonalna z rodzicami, zainteresowanie nauką szkolną, regularne praktyki religijne, poszanowanie norm, wartości i autorytetów, miejsce w pozytywnej grupie.
Podejmowanie działań profilaktycznych powinno skupiać się na: analizie przyczyn sięgania po alkohol, informowaniu o negatywnych skutkach picia, uczeniu odmawiania picia w sytuacji presji społecznej, popularyzacji zdrowego stylu życia. Nasze działania profilaktyczne odpowiadające na potrzeby diagnozy to między innymi realizowanie programów profilaktycznych. Wyodrębnia się następujące poziomy profilaktyki: profilaktyka pierwszorzędowa (opóźnienie wieku inicjacji, działania skierowane do wszystkich: „Poczekaj na dorosłość!”); profilaktyka drugorzędowa (ograniczenie intensywności i czasu trwania dysfunkcji, działania skierowane do grupy podwyższonego ryzyka: „Wycofaj się!”); profilaktyka trzeciorzędowa (zmniejszenie dysfunkcji, działania skierowane do grupy podwyższonego ryzyka: „Ogranicz!”).